Hayat Gibi

dsc_0603

Bu sabah dükkana geç geldi. Canı yine sıkkın görünüyor. Masanın başına oturup elindeki işlere hızlıca göz gezdirdi. Her şeyin yerli yerinde olduğundan emin olduktan sonra gözlüklerini takıp başlayıp bitirmediği onca minyatür dururken biz fırçalardan birini eline alıp yeni bir çizime daha başladı. Resmin eskizini silip düzeltmek kolay da boya hata affetmiyor. Ancak bir süredir kalemi bıraktı çizim yapmadan doğrudan fırçaları eline alıp aklına eseni nakşediyor. Ancak bir türlü elinden iş çıkmıyor.

Biz kim miyiz?

İsfahan?ın meşhur bir minyatür ustasının elinden düşürmediği fırçalarız. Kimimiz kedi tüyünden, kimimiz güvercin tüyü, kimimiz ise balık kılçığından. Oğlak kılından olanlarımız da var ama yumuşak değil diye pek eline aldığı yok. Öyle ya da böyle taşıdığımız renklerin ustanın elinde kazandığı anlamı ilk gören biziz. Ancak geçenlerde rahatsızlandığından beri bizimkinin huyu değişti. Eskiden eline aldığı işi keyifle bitirmeye çalışan gelen gidene takılan neşeli adam gitti, suratsız, sessiz ve endişeli biri geldi. Elindekini bitirmeden yeni çizime başlamayan adam şimdi yarım bıraktığı işleri umursamıyor. Her gün yeni bir deve kemiği parçasının yüzeyini düzleyip eskiz yapmadan boyamaya başlasa da elinden iş çıkmıyor. Detayı boş geçmese de bir kenar hep eksik kalıyor. Verdikleri sipariş için bekleyenler de söylenmeye başladı. Bir gariplik var ya, hayırlısı bakalım.

dsc_0596

Bugün küçük bir deve kemiği parçası alıp kedi tüyü fırça ile eskizi olmayan resme başlayınca çizim alanının küçüklüğüne güvenip belki bitirir diye umutlanmıştık. Ancak genç çırağının dünden yarım kalan kemiklerden birini eline alıp tamamlamak için izin istemesine ustadan sert bir itiraz geldi. Kendi çizimini yapmasının daha doğru olacağını söylese de çırağın bekleyen siparişleri hatırlatması ile bizimki söylenmeye başladı. Elindeki işi bırakıp ayağa kalktı. Çırağın elindeki dünden yarım bıraktığı kemik parçasını çekip aldı.

- Bitirmek zorunda mıyım? Belki de bitmesin istiyorum. Bir ömür minyatür yaptım. Başlangıçta bitirdiğim her minyatür kuruyup çerçeveye girince sevinirdim. Kalbim tekleyip hastaneye yattığım günlerde sıkıntılı bir rüya gördüm. Vaktim dolmuş ve bitirdiğim minyatürler gibi beni de çerçeveleyip bir yere kaldırmışlardı. O günden beri elimdekileri bitiremiyorum. Zorlama beni, bırak her şey olacağına varsın.

- İyi de ustam, hep böyle mi olacak?

- Bilmiyorum. Bildiğim tek şey çizim için elime aldığım kemik yüzeyler yaşadığımız hayatlara çok benziyor. Kimi büyük gösterişli kimi ise küçük olabiliyor. Boyutu ne olursa olsun içini ne ile doldurduğun çok daha önemli. Hayal ettiklerimizi çizip yerleştiriyor sonra fırçayı elimize alıp resme dönüştürmeye uğraşıyoruz. Bitirmek zorunda da değiliz. Hayat gibi.

- Peki ama sorun nerede?

- Sorun aklımızla yaptıklarımızın hep doğru olduğunu sanmakta. Sorun çizmeyip dışarıda bıraktıklarımızda veya çizip sonra silip başka bir şey çizdiğimizde geride kalan hayali çizimlerde. Hani hayal edip gerçekleştiremedikleri, pişmanlıkları gün gelir insanın rüyalarına üfler ya, işte öyle…

- O zaman çizdiğimizin doğru olduğunu nasıl bileceğiz?

Bu soruya yanıt vermeyip eline aldığı porselen kase içine eksilen boyar maddeyi ekleyip bir süre karıştırdı. Kıvamını beğenmese de çıkan renkten memnun görünüyordu. Elindeki çizime bir süre daha baktı.

- Bu işi bana öğreten ustam kemiği eline alıp baktığında minyatürün bitmiş halini görmemi öğütlemişti. Hep öyle yaptım. O gece hastanede gördüğüm rüyadan sonra bitmiş halini göremiyor veya görmek istemiyorum. Hayal ettiğim ile hissettiklerim ayrıştı sanki. Kurduğum hayalleri çizip eskize dönüştürmek yerine fırçalara bulanan renklerle duygularım kendi yolunu bulsun kendi resmini özgürce çizebilsin istiyorum. Ama hep bir şeyler eksik kalıyor. Belki de o yüzden bitiremiyorum.

- Nasıl yani?

- Anlamıyor musun? Kalem ile nakşettiklerimizi aklımıza borçluyuz. Onlar hayallerimiz oluyor. Fırçayı elimize aldığımızda ortaya çıkanı ise duygularımız belirliyor. Koca bir ömrü aklımızın çizdiği sınırlar içine duygularımızı hapsederek geçiriyoruz. Duyguların kendi renklerini özgürce dökmesine hep ket vuruyoruz. Sonra aklın egemenliğinde geçmiş hepsi birbirine benzeyen bu minyatürler gibi çerçeveye girip geçip gidiveriyoruz. Duygularımızın biraz olsun aklımızın çizdiği eskizin dışına taşmasını kabullenemiyoruz. Sonra dönüp “hepimiz niye birbirimize bu kadar benziyoruz?” diye soruyoruz.

- İyi de ustam hayatımızı bu işten kazanıyor, bununla geçiniyoruz. Ne yapalım? Yapmayalım mı?

- İşte yine aynı şey oluyor. Akıl her şeyin önüne geçiyor. Koskoca bir ömürden geriye sadece aklın ürettikleri kalıyor. Peki ya duygularımız?Duygularımızı kendimize bile anlatamıyoruz. Kimsenin bildiğini de sanmıyorum. O rüyayı gördüğüm günden beri duygularım renklere bürünsün özgürce ortaya çıksın, onlardan da bir şeyler kalsın diye bunları çiziyorum. Ama hep bir tarafı eksik kalıyor. Varsın olsun, eksik kalsın. Hayat gibi…

img_5050

Gözlüğünü düzeltti. Elindeki fırçayı hazırladığı boyaya daldırıp az önce başladığı resme devam etti. Çırak ne yapacağını bilememenin şaşkınlığı içinde bir süre bakındı. Ortalığı topladı. Gelen müşteriler ile ilgilendi. Ustasına ve müşterilere çay ikram etti. Usta ise dükkanın kalabalıklaşmasına aldırmadan gün boyu çizdiği resme devam etti. Bu kez kararlı görünüyordu.

Günün sonuna doğru biz fırçalar hayli hırpalanmış olsak da ortaya çıkan resmi ilk görenlerden olmanın hazzı içindeydik. Daha önce yaptıklarına pek benzemiyordu. İmza da atmadı. Bitirdiği resme yakından bir kez daha baktı, çabuk kurumasını istercesine hafifçe üfledi. Sonra kuruması için tezgahın üzerine bıraktı. Ceketini alıp akşam alacasının çökmekte olduğu sokağa çıkarken kapıda durdu. Geri dönüp çizdiği resme bir kez daha baktı. Hafifçe gülümsedi. Arkasını dönüp uzaklaştı.

Gevezeliğimiz için bağışlayın. Ama olur da yolunuz Isfahan’da ustamızın adıyla bilinen dükkana düşerse göz nuru minyatürlere bakarken masada kenarda duran biz fırçaları da göz ardı etmeyin. O minyatürlerde bizim de bildiklerimiz, yaşayıp gördüklerimiz var. Çıkarken bir tebessüm etseniz bile yeter. Hayat gibi?

Mehmet Uhri

Not: Bu anlatı Isfahanlı minyaturist Hossein Fallahi’ye ithaf olunmuştur.

One Response to “Hayat Gibi”

  1. [...] Isfahanlı minyatur ustası Hossein Fallahi?ye ithaf ettiği yazısı: http://www.harftamircisi.com/hayat-gibi.html linklerinden [...]

Leave a Reply