CEPHEDEN HABER VAR

dsc_0001

4 Nisan 2020

Pandemi süreci bir savaşı andırıyor. Önemli kayıplara karşın cephe direniyor.

Virüs istilası ve sağlıkçıların önderliğinde insanlığın direnişi ile sürdürülen bu savaşta savaşların en zoru olan savunma savaşı veriliyor.

Hasta sayısı artışı, iyileşen hasta sayısının sınırlı kalması, tedavi sürecinin uzaması nedeniyle yatak doluluk oranlarının taşma noktasına geliyor olmasına karşın sağlıkçıların direnişi “şimdilik” devam ediyor.

Ülkemizde yönetsel erkin hasta sayısı artışını engellemek için uygulamaya koyduğu immobilizasyon önlemlerinin işe yaramış olduğu umuluyor.

Bedenin oksijen kullanımı için hayati organ olan akciğerlerin fonksiyon kaybı ile seyreden bu hastalık vücudun oksijen açlığı çekmesine neden oluyor.

Ne yazık ki yapay böbrek veya yapay kalp gibi yapay akciğer icat edilmiş olmadığı için hasta kişilerin akciğer kapasitesinin düşmesini geciktirip vücudun kendi mücadelesini yapabilmesi için tıbbi destek vermekten başka bir şey şimdilik yapılamıyor.

Mücadeleyi veren bedenin yaşı ve ek hastalığın varlığı süreci olumsuz etkiliyor.

Gelelim cepheye;

Sağlık organizasyonu gücünün neredeyse tamamını salgın ile mücadeleye ayırıp diğer hasta ve hastalıkları şimdilik öteleyerek direnişini sürdürüyor. Gün gün artan hasta sayısı ve yatırılan hastaların kolay taburcu edilemiyor olması sağlık sisteminin gücünü şimdiden zorlamaya başladı.

Bu durum birkaç hafta içinde hastasına yatak arayacak hasta yakınları ile sağlıkçılar arasında doğabilecek gerginlik kaygılarını arttırıyor.

Yani cephede işler şimdilik iyi gitse de sağlıkçılar bu trendin devamını düşündükçe kaygılanmadan edemiyor. Hastalara yetememe kaygısına hasta ve hasta yakınlarının baskısının eklenmesinin bir “bozgun” havası doğurabileceğinden endişe etmek için yeterli neden var gibi görünüyor.

Bozgun nasıl olur?

Yorulanlar dinlendirilemez, kayıplar telafi edilemez, yeterli mühimmat ulaştırılamaz, üstüne hasta ve hasta yakınlarının baskısı başlarsa cephede moralleri yüksek tutmak zora girer. Dilim varmıyor ama (rapor almaya çabalama, mesaiden kaçma vb.) sağlıkçıların cepheden kaçışlarının başlaması ile “bozgun” hissi hızla yayılır.

Sağlık organizasyonunun bir bütün olduğu hatırlanırsa iki temel noktada cepheye destek verilmesi moralleri yüksek tutmaya yetecektir.

Yatak ve personel sorununun hızlıca aşılması için açılacak sahra hastanelerinin hızlıca devreye girmesi ve tüm hastaneleri hasta yakınlarının baskısından koruyacak hastane dışı güvenlik önlemlerinin ivedilikle alınması ilk önlem olabilir. Kolluk kuvvetleri yeterli gelmez ise askeri birliklerin sağlık kuruluşlarının dış güvenliğinin sağlanmasında görev alması cephedeki olumsuz beklentiyi önemli oranda azaltacaktır.

Bir diğer basit ama önemli tedbir otomatik solunum cihazı (ventilatör) eksikliğini gidermek için alınabilir. Solunum desteği gerektiren her hastaya yetecek sayıda solunum cihazı olmaması tüm ülkelerde önemli bir sorun olarak görülüyor. Otomatik cihaz yoksa bu iş 50 sene önce olduğu gibi elle yapılabilir. Bir balon pompa yardımıyla kişinin düzenli nefes almasını sağlayacak “birileri” vardiya ile görev yapmaya başlayabilir.

O “birilerinin” hali hazırdaki sağlıkçılar olması cephenin gücünü azaltacağı için sağlık ile ilgili eğitim veren yüksek öğrenim kurumu öğrencilerinden gönüllü destekçilerin görev alması biçiminde bir çözüm düşünülebilir.

Ağır kayıplara karşın cephedeki sağlık çalışanlarının direniyor olması cephe gerisindekileri de direnişe katılmaya yeni önlem ve destek arayışlarına zorluyor.

Tüm farklılıklara ve çekişmelere karşın tabana yayılan bir direnişin yavaş yavaş hayata geçiyor olması insanlık adına umut veriyor.

Sanki yeni bir dünya tohumunu patlatıp gün yüzüne çıkıyor.

Dr. Mehmet UHRİ

Görsel: Kaos, Mümtaz Bolmen 1999

Leave a Reply