Harf Tamircisi

?Ben hep buralardayım. Yine gel beklerim? diyerek uğurladı, ayakkabı boyacısı. İzmir Konak katlı otoparkının önünde Talatpaşa Alsancak taksi dolmuşu kuyruğunda beklemeyi fırsat bilip ayakkabılarımı boyatmıştım. Sonbaharın giderek kısalan günlerindeydik. Nemli bunaltıcı yaz akşamları yerini hafif esintili serin havalara bırakmıştı. Yolun karşısındaki çınar ağacının dökülen yaprakları ortalığa saçılmıştı.  Ayakkabımı uzattığımda boyacıdan bir azar işitmediğim kaldı. Ayakkabımı boyasız bırakmış, eskitip derisini kurutmuşum, ne kadar boya kullanırsa kullansın aralıklı bir kaç kez boyanmadan düzelmeyeceğini söyleyip işe koyuldu. Fırçasıyla yerdeki kuru çınar yaprağını gösterdi.  

-      Ayakkabının derisi bu çınar yaprağı gibi kurumuş. Kolay değil canlanması. Boyar parlatır yine güzel gösteririz ama deri bir kez kurudu mu gençliğini esnekliğini yitiriyor. Ondan sonra bunak ihtiyarlar gibi suratını asıp oturuyor, anlayana.

-      Peki ne yapmalıyım?

-      Ayakkabını bu kadar hor kullanmamalısın. Her gün aynı ayakkabıyı giyer, dinlenmesine hava almasına fırsat vermezsen çabuk eskitir, yaşlandırırsın. Biraz garaj arabası gibi olmalı ayakkabı dediğin. Ticari arabalar gibi çabuk eskimemeli. Yoksa böyle derisi kuruyup nenemin suratına benzer. Yenisini almak zorunda kalırsın.

-      Öyle oluyor genellikle, ne var bunda?

-      Yaş ilerleyince daha iyi anlarsın. ?Keşke kendime de bu kadar hoyrat davranmasaydım. Kalıbı dinlendirmeyi ihmal etmeseydim? dersin.

Bu arada ayakkabımın sağ tekini kurumaya alıp sol tekine girişmişti. Gelen Talatpaşa dolmuşu yolcularını alıp hareket etmiş kuyruk biraz da olsa ilerlemişti. Ayakkabı boyacısı aynı zamanda dolmuş durağında değnekçilik de yaptığını, yıllardır buralarda çalıştığından söz etti. Biraz üsteleyince kan davası yüzünden yıllar önce köyünü terk edip İzmir’e geldiğini, orada burada sürterken kendini boyacı tezgahının başında bulduğunu durakta boyacılık, değnekçilik yaparak geçindiğini anlattı.

-      Meslek edinemedim, köyde tarlada çalışırdım. İş bulamayınca boyacı sandığına sarıldım. Arkadaşlar da destek oldu, ayrılamadım. Şehir işte, yalnız yaşanmıyor ki?

-      Başka iş aramadın mı?

-      Ne bileyim. Baktım boğazım doyuyor, aç açık değilim. Elime bakan eden de yok. İnsanın  kan davası olunca korkup çoluk çocuğa da karışamıyor. Yetindim işte.

Ayakkabının kuruyan sağ tekine cila sürerken eliyle arkamdaki eğik çınar ağacını gösterdi.

-      Biraz bu eğik çınar ağacına benzetirim kendimi. Boynum bükük ama yine de dimdik ayaktayım. Buradayım.

-      Neden eğik bu ağaç? Araba mı çarptı?

-      Bu çınarın öyküsünü esnaf iyi bilir. SSK blokları ve katlı otopark yapılınca İzmirliler ortalık beton oldu diye çok söylendi, belediye de kaldırımdaki boşlukları çiçeklendirip güzel göstermeye çalıştı. Ancak onca yayanın yürüdüğü yerde çiçek yaşatmak kolay mı? Yayalar çiçekleri ezmesin diye taksi durağının emektarlarından rahmetli Osman efendi çiçekliğin kenarlarına ağaç dalları dikti. Diktiği dalların çevresini de iple çevirip yayaların çiçeklere zarar vermesine engel olmaya çalıştı. İyi bakardı buranın çiçeklerine, suyunu verir korurdu onları Osman efendi. Allah rahmet eylesin.

-      Peki sonra bu çınar nereden çıktı?

-      İşte o günlerden geriye ne çiçekler ne de çiçeklik kaldı ama Osman efendinin çiçekleri korumak için diktiği dallardan biri işte bu gördüğün eğik çınar ağacı olarak yaşıyor. Çiçekleri koruyacağım diye yayaların eziyetine direnirken yola doğru eğik büyümüş ne yapsın garibim?

Ayakkabının sağ tekinin boyası bitip sol tekinin cilasını parlatırken bir ara kafasını kaldırdı.

-      Sanki beni de bu ağaç gibi tesadüfen getirip buraya bırakmışlar. Olacak iş değil ya tutmuş kalıvermişim. Boynum bükük de olsa birilerine gölge etmeden kendi başıma ayakta durabilmişim çok mu? Ayrılıp nereye gideyim, olacak iş değil. Dedim ya kök salmışım, gidemiyorum. Beni burada yeşertenlerin çoğu geçti gitti. Gün gelir biz de gideriz. Ama bu çınar her şeyi gördü, biliyor. Eh, bu da bana yetiyor.

Ayakkabılarımı kadife bez ile silip parlatıp işin tamamlandığını anlatacak biçimde altına vurdu. Gelen Talatpaşa dolmuşlarını gösterip ?boyayı zamanında bitirdik, git hadi yolun açık olsun? dedi. Dolmuş dönüş manevrası yaparken yerdeki çınar yaprakları uçuştu. Dolmuşa binerken el sallayıp ?Yine gel beklerim. Ben hep buradayım.? diye seslendi. Bizimki sırada bekleyenlerden müşteri bulma umuduyla fırçasını boyacı sandığına vurdu.

Dolmuş konak meydanının akşam kalabalığında yolcusunu alıp yola çıktı. Geriye dönüp baktığımda meydanın kalabalığı boyacıyı görmeme engel olsa da o eğik çınar dökülen yapraklarına rağmen olanca görkemi ile kalabalığa aldırış etmeden giden günü selamlıyor gibiydi.      

Bu sabah yemek vermeyi unuttuklarına bakılırsa gün yine hareketli geçecek. Otel çalışanları bazen yaptıkları işi o kadar ciddiye alıyorlar ki gözleri hiçbir şey görmüyor. Kendileri kahvaltı etmedikleri gibi benim aç açına miyavlayıp ortalıkta dolaşmamdan bile anlamıyorlar. Neyse ki otele erkenden giriş yapan aile ortalıkta olmamdan rahatsız olmasın diye tabağımı doldurup bu soğukta bahçeye çıkardılar. Bu kuru mamalar yerken iyi de çıkarırken hayli zorlanıyorum. Karnımı doyurup halının üstüne kıvrılmayı planlamıştım ki gelenlerin benimle ilgileneceği tuttu. Karnımı doyurmama fırsat vermeden kucaklarına aldılar. Otel görevlisi konağın tanıtım bilgilerine beni de katmak zorunda kaldı.  ?Toprakçızadeler için yapılmış olan otelimiz 140 yıllık olup Kastamonu?nun avlulu klasik konak mimarisindedir. Aslına uygun restore edilmiştir. Kedimiz Dilber,  9-10 yıldır bu konakta yaşar, aşıları tamdır ve kısırlaştırılmış olduğu için uysaldır? falan filan. Utanmasa kimlerle yatıp kalktığıma kadar anlatacak. Tamam uysalız ama herif yol boyunca biriktirdiği elektriği okşayarak bana aktardıkça sinirlenmeye başlıyorum. Bir an önce bahçede nemli bir alan bulup elektriğimi atmazsam birileriyle hırlaşacağım.

Bu arada şehrin keşmekeşinde kaybolup oteli bulamadığından yakınan aile de çıktı geldi. Burunlarından soluyorlar. Şimdi bunlar da beni sevip okşamaya kalkarlarsa onca elektriği üzerimden atamayıp birilerinin canını yakabilirim. Sorumluluk da kabul etmem.  En iyisi, ortalık sakinleşene kadar gözden kaybolmak. Yemeğimi bitirebilseydim iyiydi ama neyse.

Son gelenlerle birlikte konak doldu sayılır. Şenlik başlıyor. Hep böyle oluyor. Her gelen odasını kendince biçimlendirmek istiyor. Kimi hemen eşyalarını çıkarıp dolaba asar, çekmecelere yerleştirir. Kimi ise giyeceği kadarını çıkarıp kalanları yine çantaya kilitler. İlk iş toz alan bile gördüm. Hatunlar hep aynı, önce tuvalete gitmeliyim ayaklarıyla banyo yeterince temiz mi diye bakar sonra yatak çarşafına göz atarlar. Beylerin merakı odadaki televizyonda hangi kanalların olduğundan öteye pek gitmez.  Gerçi biz kediler de böyleyiz, önce kendimizi rahat ve güvende hissedeceğimiz yer arar bulur sonra orayı sahipleniriz. Neyse ki yerleşmeleri çok sürmedi. Hazırlanan aşağı iniyor. Biraz sonra şehri turlamaya çıkarlar. Böylece konak yine bana kalır. Kışın soğuğuna karşın güneş sıcak yüzünü gösterdi. Tüylerimi kabartıp temizlenme zamanı.

??..

Yahu ne zaman gidip geldi bunlar. Amma uyumuşum. Konağın telaşı başladı. Elleri kolları dolu geldiklerine göre yorulmuş olmalılar. Korktuğum başıma geldi pastırma almışlar. Kokuyor ama tadına bile baktırmazlar. İşkence başlıyor. Yorulunca kimseyi görmüyor bu turistler. Kadın yorulmuş odaya çıkıp hamamda banyo yapıp uzanmak istiyor kocası ise hava kararmadan şehirde bir tur daha atma derdinde. Diğerleri için ise fark etmez, akşama şık bir restoranda gösterişli yemeğin hayalini kuruyorlar. Bunca yıldır otele gelen gideni izlerim, birlikte gelseler de hepsi ayrı bir tip bunların. Kendimce fareye benzettiklerim de var, kediye veya köpeğe benzeyeni de.

Fareye benzeyenler memlekette onca gezip görecek yer varken Kastamonu gibi kıyıda köşede kalmış yerleri merak edenlerden oluyor, genellikle. Kimse onları görmez bilmez kimsenin dikkatini çekmeden ortalığı keşfederler.  Üstelik, fare gibi hiç yorulmazlar hep hareket halindedirler. Otelde kalacaklarına eski bir konakta kalmak, yöresel yemeklerin tadını keşfetmek meraklı ve hep kıpır kıpır olmak bunlara özgüdür. 

Kedi gibi olanlar ise sayıca daha az olsa da konağa gelenler arasında hep bir iki tane çıkar. Genellikle bir fare kılıklının peşine takılır, uyum göstermeye çalışırlar. Her kedi gibi sahiplendikleri mekan vardır ve o mekanı gittikleri yerde yaşatmaya çalışırlar. O yüzden çok eşya taşırlar. Temizlik gibi bela bir takıntıları da vardır. Markasını bilmedikleri şampuan bile onları rahatsız eder.  Ayrıntıdaki takıntılarını dile getirip eleştirilmekten korktukları için başka konularda arıza çıkarıp huzursuz olduklarını anlatmaya çabalar veya susup otururlar. Hep telaşlıdırlar ama bu durum içlerinde yaşayan tembel kediden kaynaklanır. Telaş içinde işleri bitirip miskinlik için zaman yaratma derdindedirler. Kedi kılıklılar böyledir de köpek kılıklılar daha mı kolaydır sanıyorsunuz?

Onlar bilinen tanınan yerlerde görünmekten, fark edilmekten hoşlandıkları için böyle tenha yerlere pek gelmezler.  Her ne yapar nerede gezerlerse bunun herkesçe bilinmesi için köpek gibi çırpınırlar. Ona buna telefon eder, mesaj atarlar. Fotoğraf çekip gönderdikleri bile olur. Onlar için karın doyurmaktan çok gidilen yerin en şık mekanında görünmek çok daha önemlidir. Onları genellikle yine kendi gibi birileriyle birlikte görürüz. Bazen bir kedi kılıklıyla geldikleri de olur. İşte siz o zaman seyredin eğlenceyi, kedi köpek gibi didişirler.

İşte gezdiler tozdular dönüp konağa geldiler. Kedi kılıklı olanlar odalarına çekildi ama içinde fare yaşayanlar için gün henüz bitmedi. Her kedi gibi bu fare kılıklı tipler hep ilgimi çekiyor. Adamlar onca yorgunlukla gelip koltuğa ilişir ilişmez üstlerindeki yorgunluk ne varsa oturdukları yere akıp gidiyor birkaç dakika sonra zıpkın gibi kalkıp hareketleniyorlar. Onlar kalktıktan sonra yorgunluklarını akıttıkları o koltuğa yayılıp onlardan akıp giden ne varsa üstüme sinmesine ve öylece miskin miskin uyumaya bayılırım, biterim.

Ne diyordum, fare kılıklılar geceleri de erken uyumaz.  İşte yine yapacak iş bulamadılar en sonunda masaya geçip kağıt oynamaya başladılar. Benim için gecenin sessizliğine bürünüp konağın seslerini dinleme zamanı geldi.

Gece yarısına doğru kapının çalması ile uykumdan uyandım. Gelenler konaklamak için oda sordular. Tavan arasından bozma küçük odayı biraz soğuk olmasına karşın çekinmeden kabul edip odalarına çekildiler. Genellikle böyle geç saatte gelip hiç bir şeyi dert etmeyenleri diğerlerinden ayırır kuşlara benzetirim. Genellikle motosikletleriyle gelip kuş gibi konar sabahları da erkenden yola koyulurlar.  Onlar için her şey yolculuktur. Öyle konfor filan aramazlar. Konaklanılan yer o an için kondukları daldan başka bir şey değildir.

Sabah herkesten önce motosikletli gece kuşları uyanıp yola koyuldu, yüzlerini bile göremedim. Diğerleri de çantalarını toplayıp odalarını boşalttı. Pastırma kokusu sardı yine ortalığı. Bir an önce gitseler de rahatlasam. Şu şişman gözlüklü olan fare kılıklı resmimi çekip duruyor. Bizim de bir özel hayatımız var ama değil mi?

Her neyse kahvaltılarını yapıp yola koyuldular. Konak yine bana kaldı. Umarım bugün başka gelen olmaz da dünden kalan uyku eksiğimi tamamlayabilirim. Şu kahvaltı artıklarına göz atayım sonrası güneşe karşı miskinlemekle geçecek. Çok işim var çook?

Mehmet Uhri